Στην Ελλάδα, ο ερχομός του Μαρτίου φέρνει μαζί του μια αγαπημένη παράδοση: το ασπροκόκκινο βραχιολάκι. Γνωστό ως "Μάρτης" ή "Μαρτάκι", αυτό το βραχιολάκι συμβολίζει την άφιξη της νέας εποχής, την ανανέωση και την προστασία από τον ήλιο του πρώτου μήνα της άνοιξης.
Το έθιμο αυτό πιστεύεται ότι έχει τις ρίζες του στην αρχαία Ελλάδα και πιο συγκεκριμένα στα Ελευσίνια μυστήρια, συνυφαίνοντας εδώ και αιώνες την ελληνική λαογραφία με την αλλαγή των εποχών. Την πρώτη ημέρα του Μαρτίου, αν όχι όλοι, αρκετοί εδώ στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες χώρες των Βαλκανίων κρατούν ακόμη ζωντανή αυτή την παράδοση και στολίζονται με αυτά τα βραχιόλια, που συνήθως αποτελούνται από απλές κόκκινες και λευκές κλωστές που έχουμε στρίψει μεταξύ τους. Το κόκκινο αντιπροσωπεύει το πάθος και τη ζωή, ενώ το λευκό συμβολίζει την αγνότητα, την ελπίδα και την υπόσχεση για ένα νέο ξεκίνημα.
Τα “Μαρτάκια” έχουν βαθιά πολιτιστική σημασία, καθώς πιστεύεται ότι απομακρύνουν το κακό μάτι και φέρνουν καλή τύχη καθ' όλη τη διάρκεια του έτους. Η παράδοση υπαγορεύει να φοράει κανείς το βραχιόλι μέχρι το τέλος Μαρτίου που ο ανοιξιάτικος ήλιος δείχνει σιγά – σιγά την δύναμή του και κάνουν την εμφάνισή τους τα πρώτα σημάδια της άνοιξης, όπως τα ανθισμένα λουλούδια ή τα χελιδόνια που επιστρέφουν από τη μετανάστευση. Σε κάποιες περιοχές μετά τις 31 Μαρτίου βγάζουν το ασπροκόκκινο βραχιολάκι και το κρεμάνε στο πιο ψηλό κλαδί ενός κοντινού δέντρου ως ένα καλωσόρισμα στα χελιδόνια.
Η κατασκευή του δικού μας βραχιολιού είναι μια απλή δραστηριότητα, που απαιτεί μόνο κόκκινη και λευκή κλωστή, τις οποίες στρίβουμε ή πλέκουμε σε ένα μοτίβο της επιλογής μας. Εάν πάλι δεν θέλουμε την πιο απλή εκδοχή, αρκεί να προμηθευτούμε τα απαραίτητα υλικά και να αφήσουμε τη φαντασία μας ελεύθερη. Είναι ένας όμορφος τρόπος να συνδεθούμε με την ελληνική κληρονομιά και να γιορτάσουμε την έναρξη της άνοιξης. Για εκείνους όμως που προτιμούν κάτι πιο ιδιαίτερο και στηρίζουν την τέχνη, μία μεγάλη ποικιλία από πανέμορφα χειροποίητα “Μαρτάκια” είναι διαθέσιμα τόσο σε μικρά εργαστήρια όσο και σε μεγάλα καταστήματα. Ταλαντούχοι καλλιτέχνες εξαντλούν τη δημιουργικότητά τους σε αυτά τα κομμάτια, ενσωματώνοντας περίπλοκα σχέδια, χάντρες και γούρια, που το καθένα φέρει τη δική του μοναδική γοητεία.
Είτε είναι δική μας δημιουργία είτε κάποιου καλλιτέχνη, αυτά τα δίχρωμα βραχιολάκια χρησιμεύουν ως απτές υπενθυμίσεις της παράδοσης, της ενότητας και του ζωντανού πνεύματος του ελληνικού πολιτισμού. Καθώς ξημερώνει ο Μάρτιος και η φύση ξυπνάει, αυτά τα απλά αλλά βαθιά σύμβολα κοσμούν τους καρπούς μικρών και μεγάλων, αντιπροσωπεύοντας τον ερχομό της άνοιξης, την ελπίδα και την υπόσχεση για καλύτερες μέρες.
Σας εύχομαι έναν υπέροχο και φωτεινό Μάρτη!!!
Y.Γ. “Όπου έχει κόρη ακριβή, του Μάρτη ο ήλιος μην τη δει. Μην τη δει και τη μαυρίσει και τη ροδοκοκκινήσει!”
(Μία από τις πολλές παροιμίες για τον Μάρτιο που συνήθιζαν να λένε αρκετά χρόνια πριν…)
